Van de week zag ik weer wat typische voorbeelden van machtspolitiek op internet voorbij komen. Politici die elkaar aftroefden, wegduwden en hun invloed wilden laten gelden. Als apen op een rots vechtend om de beste, meest hiërarchische plek. Zichzelf op de borst kloppend.

Ook in de horeca hebben we wel eens te maken met macht en autoritair gedrag. Ook al denken we misschien dat dit passé is. Want we laten ons niet meer door de Chef afblaffen, terwijl we de benen onder ons lijf vandaan lopen. Nee, wij werken veel meer samen tegenwoordig. Toch?

Een hele tijd terug werkte ik bij een hotelgroep als managementteamlid. De General Manager was een autoritaire, veeleisende man die heel duidelijk maakte wie de macht had. Zijn uitvallen en driftbuien waren gevreesd. De horeca zat destijds veel hiërarchischer in elkaar. Als management zat je in een spagaat. Je mocht wel delegeren naar je mensen, maar je mensen mochten geen fouten maken. Een onmogelijke opgave. Ik kan mij nog de dag herinneren dat er iets niet voor mekaar was. Gewoon omdat het erg druk was. Hij sprak mij hierop aan en zei: ‘Monique, waarom is dit niet af? Er zitten 24 uur in een dag, dus je regelt het maar’.

Een tijd later solliciteerde ik naar een sales positie in een 5 sterren hotel aan de kust. Ik werd aangenomen. Maar toen ik hoorde wat voor hun de doorslag had gegeven, heb ik bedankt. Ze wilden mij namelijk aannemen omdat ik het een lange tijd bij die ene autoritaire GM had vol gehouden. Dan moest ik wel een sterke ruggengraat hebben en het werk in dit 5* hotel ook aankunnen. Het was wederom een autoritair geleid bedrijf.

Ik heb veel van geleerd van deze ervaring. Maar voelde mij meer thuis in democratisch geleide horecabedrijven waar ik met mijn eigenzinnigheid een positieve bijdrage kon leveren.

Er zullen altijd mensen blijven bestaan die zich machtiger voelen dan de rest en dat willen etaleren. En dat is niet altijd de baas, maar kan ook die ene arrogante, zelfingenomen collega zijn. Mensen die geen erkenning geven, die anderen negeren, denigrerend doen, zich negatief uitspreken over van alles en nog wat of hun eigen fouten aan anderen toeschrijven.

Nu hoeft macht niet perse slecht te zijn. Autoritaire mensen met macht zijn vaak erg doel- en actiegericht. Beslissingen zijn snel genomen en knopen zo doorgehakt. Ze zijn minder geremd, nemen meer risico en wat ze in hun hoofd hebben doen ze. Okay, ze overschatten zichzelf nogal eens.

Echter zijn er ook leiders die veel voor elkaar krijgen omdat ze een autoriteit zijn. Dit zijn mensen van een heel andere slag. Die hebben hun positie meestal verdiend met hun opbouwende gedrag en authenticiteit. Ze worden op een natuurlijke wijze gevolgd door anderen. Deze leiders faciliteren, inspireren, motiveren en hebben controle over de situatie. Ze nemen actief een voorbeeldfunctie aan en corrigeren anderen op een constructieve manier. Als je zo’n leider bent, dan is macht eerder een handicap. Want als leidinggevende moet je je uiterste best doen om die macht op een ethische manier te gebruiken.

Misbruik van macht, door onmacht

Als een machtig iemand onzeker is en weinig zelfvertrouwen heeft, proberen ze hun eigen positie op te vijzelen ten koste van anderen. In plaats van authentiek leiderschap, voelen ze enkel de macht van de positie die ze bekleden. Dit leidt tot een voortdurende behoefte aan erkenning en het etaleren van hun macht. Ze betalen een hoge prijs om uiterlijk machtig te lijken. Met zo’n mensen is het lastig werken. Het enige wat dan werkt is slijmen. Om zo hun ego en zelfvertrouwen op te peppen, waardoor ze milder worden in hun gedrag.

Maar wees als dominant leider gewaarschuwd. Macht kan verkeerd uitpakken. Uit onderzoek blijkt er namelijk een schaduwzijde aan te zitten:

• Macht maakt mensen egoïstisch en asociaal
• IJdelheid ligt op de loer. Het maakt je blind voor gevoelens van anderen en schakelt je empathiesysteem uit
• Macht zorgt voor zelfoverschatting en kan overmoedig maken, waardoor je sneller verkeerde beslissingen neemt
• Mensen vinden je minder aardig als je macht hebt
• Iedereen wil enige mate van macht, maar niemand vindt het leuk als de ander macht heeft. Er zijn altijd mensen die zich tegen macht verzetten of macht willen afpakken. Macht hebben en behouden is een stressvolle bezigheid en is slecht voor je gezondheid. Studie wijst uit dat autoritaire leiders korter leven en meer psychiatrische aandoeningen hebben dan democratische leiders

Het autoritair leiden van je horecabedrijf maakt jou dus niet altijd gelukkiger. En het maakt zeker je medewerkers niet gelukkiger. En dat is beroerd voor het werkplezier en daarom ook slecht nieuws voor je gasten en omzet.

Medewerkers spiegelen zich sterk aan iemand die aanzien en natuurlijk gezag heeft. Echter zodra de manager dominant en machtig is, nemen mensen niet snel meer iets van diegene aan. Medewerkers worden opstandig of juist angstig en volgzaam. In beide gevallen niet erg constructief. Uiteindelijk bezorgt macht je meer werk en kopzorgen, want er zijn weinig mensen die vrijwillig met je willen werken. En dat is belabberd voor de groei en bloei van je horecabedrijf.

Monique van Gevelt

Inspiratie bron: Roos Vonk – ‘Collega’s en andere ongemakken’